ข้อปฏิบัติและข้อห้ามของการกินเจ

ข้อปฏิบัติและข้อห้ามของการกินเจ

เมื่อเข้าเดือน 9 สิ่งที่คนจีนหรือคนไทยเชื้อสายจีน ยืดถือปฏิบัติกันเป็นขนบทำเนียมสืบทอดกันมาช้านาน นั่นก็คือเทศกาลกินเจ ที่จะมีด้วยกัน 9 วัน สำหรับกฎข้อปฏิบัติข้อห้าม การกินเจ ตามหลักทั่วไปจะยึดถือกันเป็นระยะเวลา 9 วัน ซึ่งบางคนอาจจะปฏิบัติเพียง 3 หรือ 5 วัน ตามความสะดวกของแต่ละคน ซึ่งจุดประสงค์จริงๆ ของการกินเจนั้น มีด้วยกัน 3 ข้อหลัก คือ

1. กินเพื่อสุขภาพ อาหารเจเป็นอาหารประเภทชีวะจิต เมื่อกินติดต่อกันไปช่วงเวลาหนึ่งจะทำให้ร่างกายเกิดการปรับตัวให้อยู่ในสภาวะสมดุล สามารถขับพิษของเสียต่างๆ ออกจากร่างกายได้ ปรับระบบไหลเวียนโลหิต ระบบทางเดินอาหารให้มีเสถียรภาพ

2. กินด้วยจิตเมตตา เนื่องจากอาหารที่เรากินอยู่ในชีวิตประจำวัน ประกอบด้วยเลือดเนื้อของสรรพสัตว์ ผู้มีจิตเมตตา มีคุณธรรมและมีจิตสำนึกอันดีงามย่อมไม่อาจกินเลือดเนื้อของสัตว์เหล่านั้นซึ่งมีเลือดเนื้อ จิตใจและที่สำคัญมีความรักตัวกลัวตายเช่นเดียวกับคนเรา

3. กินเพื่อเว้นกรรม ผู้ที่เข้าใจอย่างลึกซึ้งย่อมตระหนักว่าการกินซึ่งอาศัยการฆ่าเพื่อเอาเลือดเนื้อผู้อื่นมาเป็นของเราเป็นการสร้างกรรม แม้ว่าจะไม่ได้เป็นผู้ลงมือฆ่าเองก็ตาม การซื้อจากผู้อื่นก็เหมือนกับการจ้างฆ่าเพราะถ้าไม่มีคนกินก็ไม่มีคนฆ่ามาขาย กรรมที่สร้างนี้จะติดตามสนองเราในไม่ช้าทำให้สุขภาพร่างกายอายุขัยของเราสั้นลงเป็นบ่อเกิดของโรคภัยไข้เจ็บ เมื่อผู้หยั่งรู้เรื่องกฎแห่งกรรมนี้จึงหยุดกินหยุดฆ่าหันมารับประทานอาหารเจ ซึ่งทำให้ร่างกายเติบโตได้เหมือนกัน โดยไม่เห็นแก่ความอร่อยช่วงเวลาสั้นๆ เพียงแค่อาหารผ่านลิ้นเท่านั้น

ส่วนข้อปฏิบัติตนในช่วงกินเจแต่ละคนจะยืดถือปฏิบัติกันอย่างเคร่งครัดในช่วงเทศกาลกินเจ 9 วัน 9 คืน ผู้ที่ต้องการกินเจอย่างครบถ้วนสมบูรณ์ตามประเพณีการกินเจ จะต้องปฏิบัติดังนี้

1. รับประทาน "อาหารเจ"  2. งดอาหารรสจัด ซึ่งหมายถึงอาหารเผ็ด หวานมาก เปรี้ยวมาก เค็มมาก

3. รักษาศีลห้า 4. รักษาจิตใจให้บริสุทธิ์ รักษาอารมณ์ 5. ทำบุญทำทาน 6. นุ่งขาวห่มขาว

สำหรับผู้ที่เคร่งครัดเพื่อการกินเจให้เป็นไปอย่างบริสุทธิ์โดยแท้ จะเพิ่มการปฏิบัติโดยการกินอาหารเฉพาะที่คนกินเจด้วยกันเป็นผู้ปรุงเท่านั้น รวมถึงจะล้างหม้อไหจนสะอาดเอี่ยมแยกภาชนะสำหรับการปรุงอาหารเจไว้โดยเฉพาะ นอกจากนี้ยังจุดตะเกียงไว้ 9 ดวงตลอดช่วงเทศกาลกินเจ 9 วัน โดยไม่ปล่อยให้ดับเพื่อเป็นพุทธบูชาและรำลึกถึงบุญคุณของพ่อแม่ญาติพี่น้องตลอดจนผู้ที่มีบุญคุณต่อผืนแผ่นดินเกิด

มาถึงเรื่องที่หลายคนยังสงสัยหรือเข้าใจผิดว่าแท้จริงแล้ว "ข้อห้าม" ของคนที่กินเจมีอะไรบ้าง โดยเฉพาะเรื่องของอาหารการกินที่บางอย่างทานได้ บางอย่างทานไม่ได้ มีดังต่อไปนี้

1. ห้ามกินผักฉุนหรือผักที่มีกลิ่นแรง ได้แก่ กระเทียม หัวหอม (ต้นหอม, ใบหอม หลักเกียว กุ้ยช่าย ใบยาสูบ (บุหรี่,ยาเส้น,ของเสพติดมึนเมา) นั้นหมายถึงว่าต้องงสูบบุหรี่และกินเหล้าในช่วงที่ถือศีล กินเจนี้ด้วย

2. ห้ามกินเนื้อสัตว์ หรืออาหารที่มีส่วนผสม ส่วนประกอบจากนั้น หรือเป็นส่วนใด ส่วนหนึ่งจากสัตว์ ไม่ว่าจะเป็นไขมันสัตว์ ไข่ เลือด

3. ห้ามกินอาหารรสจัด 4. ห้ามกินอาหารที่คนปรุงไม่ได้ถือศีลกินเจ 5. ถ้วยชามจะต้องไม่ปนกัน
6. ไม่ฆ่าสัตว์ตัดชีวิต 7. แต่งกายด้วยชุดขาว 8. ห้ามพูดคำหยาบ โกหก ส่อเสียด หรือพูดจาเพ้อเจ้อ 9. ห้ามดื่มสุราและของมึนเมา ตลอดช่วงเวลา 9 วัน  10. ห้ามดับตะเกียงทั้ง 9 ดวง ในสถานที่อย่างศาลเจ้า โรงเจ โรงทาน หรือสถานที่อื่นที่จัดงานถือศีลกินเจ จะมีการจุดตะเกียง 9ดวงเอาไว้ตลอดวันตลอดคืน จึงต้องมีคนเฝ้าไม่ให้ตะเกียงนั้นดับ

***************************************

ภาพ/  สุชาติ   รอดบุญพา

ข่าว/  กาญจนา  สิมมา

11/10/56